قانون جدید مهریه عندالاستطاعه | چگونه مهریه عندالاستطاعه را مطالبه کنیم؟

مهریه عندالاستطاعه یکی از موضوعات مهم در روابط زناشویی است که بسیاری از زوج‌ها در زمان عقد، بدون آگاهی کامل از آثار حقوقی، آن را انتخاب می‌کنند. برخلاف مهریه عندالمطالبه که به‌محض عقد قابل مطالبه است، در مهریه عندالاستطاعه زن تنها در صورتی می‌تواند مهریه‌اش را دریافت کند که بتواند تمکن یا دارای مالی همسرش را در دادگاه اثبات نماید. بنابراین، شناخت دقیق تفاوت‌ها، شرایط و مراحل قانونی گرفتن مهریه عندالاستطاعه برای زنانی که درگیر این مسئله هستند، امری ضروری و مهم می باشد.

در این مقاله، سعی داریم به زبانی ساده و کاربردی، تمام جزئیات مربوط به قانون جدید مهریه عندالاستطاعه را بررسی کنیم تا راهنمایی روشن برای کسانی باشد که در مسیر پیگیری حقوق قانونی خود قرار دارند.

✅گرفتن مهریه عندالاستطاعه

گرفتن مهریه عندالاستطاعه مشروط به شرایطی است که اثبات آن بر عهده زوجه قرار دارد. قانون‌گذار به طور مستقیم به موضوع مهریه عندالمطالبه اشاره کرده، و بیان می‌دارد که زوجه به مجرد وقوع عقد نکاح، مستحق دریافت مهریه است. و می‌تواند آن را از زوج مطالبه کند؛ مگر اینکه خلاف این امر ثابت شود.

یعنی زوجین به موجب ماده ۱۰ قانون مدنی توافق کرده باشند که مهریه به‌صورت عندالاستطاعه باشد. و این شرط در ضمن عقد نکاح قید شده باشد.در چنین حالتی، اگر زوجه بتواند ثابت کند که زوج تمکن مالی کافی برای پرداخت مهریه دارد، مستحق دریافت آن خواهد بود. در غیر این صورت، نمی‌تواند از دادگاه الزام مرد به پرداخت مهریه را درخواست کند.

تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه در این است که در مهریه عندالمطالبه، زن هر زمان بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند، اما در مهریه عندالاستطاعه، زن باید ابتدا استطاعت مالی مرد را برای پرداخت مهریه اثبات کند.

✅نحوه مطالبه مهریه عندالاستطاعه

برای مطالبه مهریه عندالاستطاعه، زوجه ملزم است اثبات کند که همسرش تمکن مالی کافی دارد تا دادگاه خواسته او را مبنی بر دریافت مهریه بپذیرد. به بیان دیگر، زوجه زمانی حق مطالبه مهریه عندالاستطاعه را دارد که استطاعت مالی زوج محرز باشد.

بر همین اساس، زوجه باید برای اثبات ادعای خود، مدارکی ارائه دهد که نشان دهنده وضعیت مالی مناسب زوج باشد؛ مانند فیش حقوقی، حساب بانکی، و… علت این الزام آن است که قانون گذار، طبق قانون جدید مهریه عندالاستطاعه اصل را بر عدم استطاعت مالی مرد گذاشته، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

در واقع، این زوجه است که باید خلاف این اصل را با ارائه مستندات به دادگاه اثبات کند. اگر زوجه نتواند اثبات کند که مرد از تمکن مالی کافی برخوردار است، دعوای او رد می‌شود، و دیگر نمی‌تواند از دادگاه درخواست الزام مرد به پرداخت مهریه را داشته باشد.

آیا امکان زندانی شدن مرد بابت مهریه عندالاستطاعه وجود دارد؟

ضمانت اجرای کیفری در خصوص عدم پرداخت مهریه عندالاستطاعه، زمانی مطرح می‌شود که استطاعت مالی مرد در دادگاه اثبات شود. یعنی اگر زوجه بتواند با دلایل و مدارک معتبر نشان دهد که شوهرش تمکن مالی لازم را دارد، اما از پرداخت مهریه خودداری می‌کند، دادگاه مرد را ملزم به پرداخت می‌کند.

 در صورت امتناع، امکان صدور حکم جلب وجود دارد. این دقیقاً برخلاف مهریه عندالمطالبه است؛ چرا که قانون گذار راجع به مهریه عندالمطالبه اصل را بر استطاعت مالی مرد دانسته، و در صورتی که مرد از پرداخت امتناع کند، این حق را به زوجه می دهد که حکم جلب او را بابت عدم پرداخت تا سقف ۱۱۰ سکه تقاضا کند.

تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق

قانون جدید مهریه عندالاستطاعه در موارد طلاق همچنان برای زن قابل مطالبه است، مشروط بر اینکه شرایط خاصی اثبات شود. در ادامه، مراحل و شرایطی که باید رعایت شود تا مهریه عندالاستطاعه قابل مطالبه باشد، توضیح داده می‌شود:

قابل مطالبه بودن مهریه عندالاستطاعه:

مهریه عندالاستطاعه تنها زمانی قابل مطالبه است که زن بتواند ثابت کند که مرد از توانایی مالی لازم برخوردار است. در صورتی که زن بتواند اثبات کند که شوهرش توانایی مالی برای پرداخت مهریه دارد، می‌تواند مطالبه مهریه را پیگیری کند.

 حق دریافت مهریه در طلاق:

در صورت وقوع طلاق، زن همچنان حق دریافت مهریه را خواهد داشت. طلاق نمی‌تواند این حق را از زن سلب کند. بنابراین، حتی پس از طلاق نیز مهریه عندالاستطاعه برای زن قابل مطالبه است، به شرطی که استطاعت مالی مرد اثبات شده باشد.

 اثبات استطاعت مالی مرد:

برای اینکه زن بتواند مهریه عندالاستطاعه را دریافت کند، باید اثبات کند که مرد قادر به پرداخت آن است. این اثبات ممکن است شامل مدارک مالی مانند فیش حقوقی، حساب‌های بانکی، و اسناد مالکیت باشد که باید به دادگاه ارائه شود.

 حق درخواست حکم جلب:

اگر مرد از پرداخت مهریه عندالاستطاعه خودداری کند و استطاعت مالی او نیز اثبات شده باشد، زن این حق را دارد که از دادگاه درخواست حکم جلب مرد را به علت عدم پرداخت مهریه کند. دادگاه در این حالت می‌تواند مرد را ملزم به پرداخت مهریه می کند و در صورت امتناع، حکم جلب او صادر می کند.

✅مراحل مطالبه مهریه عندالاستطاعه توسط زن

 مطالبه مهریه عندالاستطاعه توسط زن باید مراحل زیر را طی کند:

1. ثبت دادخواست حقوقی:

برای آغاز فرآیند مطالبه مهریه عندالاستطاعه، زن باید دادخواستی حقوقی تنظیم کرده و به دادگاه خانواده تقدیم کند. این دادخواست از نظر شکل و روند کلی، مشابه مهریه عندالمطالبه است، اما تفاوت اصلی آن در نوع بررسی و بار اثبات بر عهده زن خواهد بود. ارائه این دادخواست اولین گام برای پیگیری قانونی دریافت مهریه محسوب می‌شود.

۲. ارائه مدارک اثباتی:

پس از ثبت دادخواست، زن باید مدارکی ارائه دهد که توانایی مالی مرد را ثابت کند. این مدارک می‌تواند شامل فیش‌های حقوقی، گردش حساب‌های بانکی، اسناد مالکیت اموال، و حتی شهادت افرادی باشد که از وضعیت مالی زوج آگاهی دارند. هدف از ارائه این مستندات، اقناع دادگاه نسبت به استطاعت مالی مرد برای پرداخت مهریه است. بدون این مدارک، دادگاه امکان الزام زوج به پرداخت مهریه را نخواهد داشت.

۳. تصمیم‌گیری دادگاه:

پس از بررسی مدارک ارائه‌شده توسط زن، اگر دادگاه به این نتیجه برسد که مرد از توانایی مالی لازم برخوردار است، حکم به الزام وی برای پرداخت مهریه صادر می‌کند. این تصمیم بر پایه ارزیابی دقیق از مستندات مالی صورت می‌گیرد و در صورت اثبات استطاعت، مرد موظف به پرداخت کل یا بخشی از مهریه خواهد بود.

۴. نتیجه عدم اثبات:

در صورتی که زن موفق به ارائه مدارک کافی برای اثبات توانایی مالی مرد نشود، دادگاه دعوای مطالبه مهریه را وارد ندانسته و آن را رد می‌کند. در چنین حالتی، چون شرط استطاعت محقق نشده است، امکان صدور حکم به نفع زن و الزام مرد به پرداخت مهریه وجود ندارد.

اثبات استطاعت مالی مرد برای مهریه عندالاستطاعه به عهده کیست؟

اثبات اینکه مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه عندالاستطاعه دارد یا نه، بر عهده زن است. چون در این نوع مهریه، اصل بر ناتوانی مالی مرد است. مگر اینکه خلافش ثابت شود.

اگر زن بتواند با مدارکی مثل حساب بانکی، فیش حقوقی و… ثابت کند که مرد توانایی پرداخت دارد، می‌تواند از دادگاه بخواهد او را مجبور به پرداخت مهریه کند.

✅امکان تبدیل مهریه عندالاستطاعه به عندالمطالبه

مهریه عندالاستطاعه به دلیل اینکه نتیجه توافق بین زن و شوهر در زمان عقد است، امکان تغییر دارد. اگر طرفین توافق کرده باشند که مهریه به صورت عندالاستطاعه باشد، می‌توانند با توافق جدید، آن را به عندالمطالبه تبدیل کنند.

با این حال، برای اینکه این تغییر جنبه قانونی پیدا کند، و در محاکم مورد پذیرش قرار گیرد، باید توافق جدید به صورت رسمی و در دفترخانه اسناد رسمی ثبت شود. در این صورت، مهریه به شکل عندالمطالبه قابل مطالبه خواهد بود.

نتیجه گیری

در نهایت، اگرچه گرفتن مهریه عندالاستطاعه به سادگی مهریه عندالمطالبه نیست، اما با آگاهی کامل از حقوق قانونی خود و ارائه مستندات مالی معتبر، می‌توان برای دریافت آن اقدام کرد.

اگر درگیر پرونده مهریه هستید و نمی‌دانید چگونه اقدام کنید، برای مشاوره حقوقی رایگان همین حالا با وکلای ما تماس بگیرید. تیم حقوقی پیام مشاور با سابقه درخشان در پرونده‌های خانوادگی، آماده است تا به شما کمک کند حق‌تان را بگیرید.

سوالات متداول

۱. قانون جدید مهریه عندالاستطاعه به چه چیزی اشاره دارد؟

 این قانون بیان می‌کند که اصل بر ناتوانی مالی مرد است. یعنی زن باید ثابت کند که شوهرش توانایی مالی لازم برای پرداخت مهریه را دارد. اگر زن بتواند این موضوع را با مدارک کافی اثبات کند، می‌تواند از دادگاه درخواست الزام مرد به پرداخت مهریه عندالاستطاعه را داشته باشد.

۲. در چه شرایطی مرد از پرداخت مهریه عندالاستطاعه معاف می‌شود؟

اگر زن نتواند ثابت کند که مرد توانایی مالی کافی برای پرداخت مهریه عندالاستطاعه دارد، مرد می‌تواند از خود رفع مسئولیت کند و دادگاه او را به پرداخت مهریه ملزم نخواهد کرد.

۳. زن چطور می‌تواند استطاعت مالی مرد را ثابت کند و او را به پرداخت مهریه عندالاستطاعه ملزم کند؟

زوجه، با ارائه مدارکی مانند حساب بانکی، فیش حقوقی یا سند ملک و شهادت شهود می تواند ادعای خود را ثابت کند.